راهنمای کامل قرارداد هم بنیانگذاران

در ابتدای راه‌اندازی کسب‌وکار تا قبل از ثبت شرکت، هم بنیانگذاران با هم یک قرارداد مشارکت یا تیم‌سازی منعقد می‌کنند، در این درس به طور کامل نحوه نگارش این قرارداد را به شما آموزش می‌دهیم.

27 اسفند 1399
ارسال به:
...
در شروع هر کسب وکار یا فعالیت اقتصادی آنچه می‌تواند روابط بین شرکا را منسجم، رسمی و به صورت واضح ترسیم کند وجود یک قرارداد است. وقتی چند شخص فعال در حوزه‌های مختلف اقتصادی یا چند کارآفرین تصمیم می‌گیرند که یک پروژه یا فعالیت یا شراکتی را با هم آغاز کنند، بی‌شک اولین مسئله‌ای که با آن مواجه می‌شوند این است که بتوانند یک چارچوب مناسب برای تصمیمات خود انتخاب کرده و در آن نحوه روابط بین خودشان را مشخص کنند. این مهم به واسطه یک قرارداد مکتوب میسر می‌شود تا شرکا علاوه بر آشنایی با فرآیند انجام کارها، حقوق و تعهدات خودشان را بدانند و احیاناً اگر بخواهند در آینده از این قرارداد خارج شوند تمام ضوابط لازم را تعیین کنند.
عدم تنظیم این قرارداد مکتوب می‌تواند آثار منفی زیادی برای شرکا به همراه داشته باشد و مهم‌ترین اثر آن زمانی خود را نشان می‌دهد که اشخاصی که روی به شراکت آورده‌اند یک سابقه دوستی یا آشنایی هم با یکدیگر داشته باشند چراکه اختلافات ناشی از عدم تنظیم قرارداد باعث می‌شود که علاوه بر رویارویی با مسائل مختلف حقوقی،اقتصادی و ... دوستی‌ بین آن‌ها هم از بین برود.

ضرورت تنظیم قرارداد تیم‌سازی

زمانی که ایده‌ای در ذهن یک فرد شکل می‌گیرد ولی هنوز بسترهای لازم برای راه‌اندازی کسب‌وکار‌ی منطبق بر آن ایده وجود ندارد، شخص صاحب ایده تمایل دارد تا برای تبدیل ایده خود به یک کسب‌وکار از مشارکت اشخاص دیگر بهره برده و از این طریق بتواند نیازهای خود اعم از نیازهای مالی، فنی، علمی، تخصصی و ... را برطرف کند.
اینکه در چه زمانی و برای چه نیازهایی باید روی به شراکت آورد و در کجا نیازی به شریک نیست یک بحث مجزاست و در پاسخ به این مسئله باید بگوییم مسلماً در مواردی که شما دارای یک کسب‌وکاری هستید که جا افتاده و مراحل بلوغ خود را طی کرده است، شریک کردن دیگران بیشتر باعث می‌شود تا سود حاصل از شراکت شما کاهش پیدا کند به همین دلیل خیلی به دنبال شریک گرفتن نخواهید بود و از سوی دیگر در این مرحله برای تأمین همه نیازهایی که دارید هم، گرفتن شریک توصیه نمی‌شود. اما در استارتاپ‌ها زمانی که هنوز ایده وارد مرحله اجرایی نشده و پیاده کردن آن از ریسک بسیار بالایی برخوردار است، شریک گرفتن به شما کمک می‌کند تا ضمن برطرف کردن نیازهای کسب‌وکارتان، شخصی که به سرمایه مالی یا خدمات او نیازمند هستید را به نوعی در پروژه درگیر و ذینفع کنید و از این طریق یک حساسیت خاصی را در او به وجود بیاورید تا نسبت به سرنوشت پروژه نیز حساسیت بیشتری داشته باشد.
به همین دلیل معمولاً کسانی که تمایل به راه‌اندازی یک استارتاپ دارند با اشخاصی که از گذشته، آن‌ها را می‌شناسند یا اشخاصی که ممکن است جدیداً با آن‌ها آشنا شده باشند وارد شراکت می شوند و درست در همین زمان یک بحث حقوقی تحت عنوان نحوه تنظیم قرارداد تیم‌سازی یا شراکت یا هم‌بنیانگذاران مطرح می‌شود.

مفاد قرارداد

قرارداد هم‌بنیان‌گذاران که یکی از مهمترین ویژگی‌های آن این است که مکتوب باشد سه بخش کلی دارد:
1- تنظیم موادی در خصوص نحوه انعقاد قرارداد و انتخاب شریک مناسب
2- تنظیم موادی در خصوص نحوه اداره قرارداد و ارتباط بین شرکا
3- تنظیم موادی در خصوص نحوه انحلال مشارکت یا خروج شرکا از آن.
تیم‌سازی مستلزم این است که به هر سه فرآیند به صورت یکجا توجه کرده و نکات حقوقی آن را مدنظر قرار دهید. به همین دلیل در ادامه مفاد قرارداد تیم سازی و نکاتی که شرکا باید در هر قسمت از این قرارداد رعایت کنند، به طور مفصل بیان شده است.

مقدمه قرارداد

این قسمت شامل نکاتی در خصوص علت حضور هر یك از طرفین در استارتاپ و هدف نهایی آنها از انعقاد این قرارداد است و باعث می‌شود تا شرکا یک آشنایی کلی نسبت به عقاید یکدیگر پیدا کنند و مشخص شود که چرا در این استارتاپ حضور پیدا کرده‌اند. این امر صرفنظر از اینکه به وحدت و همگرایی اشخاص با یکدیگر کمک می‌کند، می‌تواند بعدها در تفسیر قرارداد مؤثر واقع شده و در حل اختلافات بعدی که در استارتاپ ایجاد می‌شود نیز به طرفین کمک کند. به عنوان مثال وقتی در یک قرارداد تیم‌سازی که هدف آن تولید نرم‌افزار خاصی است، ممکن است یک فرد به علت داشتن تخصص در حوزه برنامه نویسی در این استارتاپ حضور پیدا کرده باشد و شخص دیگری به عنوان تأمین‌کننده منابع مالی با آن همراه ‌شود که در این صورت می‌تواند در حقوق مالی شراکت داشته باشد و حتی ممکن است تمام حقوق مادی پروژه متعلق به او باشد ولی مشخص است که در ایجاد نرم‌افزار به عنوان پدیدآورنده نقشی ندارد و نمی‌تواند در حقوق معنوی این اثر شراکتی داشته باشد و اگر بعدها در خصوص حقوق معنوی اثر اختلافی ایجاد شد می‌توان با مراجعه به این قسمت از قرارداد از علت حضور افراد آگاه شده و به راحتی اختلاف پیش آمده را حل نمود. به همین دلیل ذکر فلسفه حضور اشخاص می‌تواند در تفسیر حقوقی قرارداد آثار قابل اعتنایی بر جای بگذارد.

مشخص کردن طرفین قرارداد

احتمالاً شما هم مثل اکثر افراد وقتی با عنوان این قسمت مواجه شدید این نکته از دهنتان عبور کرد که منظور از مشخص کردن طرفین قرارداد صرفاً ذکر اطلاعات هویتی طرفین مشارکت به صورت کامل و دقیق است اما صرفنظر از بیان مشخصات طرفین، اینکه چگونه اشخاص طرف قرارداد انتخاب شده‌اند از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در واقع در اینجا باید به دو نکته کلی توجه کرد:
1- بحث اعتبارسنجی: یعنی آیا اساساً به صلاح شما هست که با این شخص شریک شوید یا خیر؟ به عبارت دیگر آیا شناخت کافی از طرف مقابل دارید؟ آیا به این مسئله توجه کرده‌اید که با چه اشخاصی نباید وارد شراکت شوید؟ آیا اصولی که برای شراکت لازم است در طرف قرارداد وجود دارد یا خیر؟ ممکن است شخص طرف قرارداد، انسان شریفی باشد که مدت‌هاست او را می‌شناسید یا یکی از همکلاسی‌های دوران دانشگاه‌تان باشد و یا حتی یکی از دوستان صمیمی‌تان، اما آیا اینکه یک شخص، انسان خوبی است یا سابقه یک ارتباطی طولانی را با او دارید یا از دوستان شماست به معنا است که لزوماً شریک کاری خوبی هم برای شما خواهد بود؟ درست است که می‌توانید از بین دوستان‌تان شرکای خوبی برای خود انتخاب کنید ولی باید به این نکته توجه داشته باشید که ملازمه‌ای بین دوست خوب و شریک خوب وجود ندارد.
به همین دلیل قبل از شروع شراکت‌تان نیاز است که یک مدت کوتاهی را به شناخت طرف قرارداد اختصاص دهید و با اشخاصی که می‌خواهید با آن‌ها شراکت داشته باشید ارتباط بیشتری برقرار کنید، مثلاً جلسات هم‌اندیشی برگزار کنید یا اگر می‌خواهید وارد فضای کاری شوید، تا موقعی که کاملاً با خلق‌وخوی کسب‌وکاری طرف مقابل آشنا نشده‌اید سعی کنید در حجم خیلی کمتری کارها را جلو ببرید و برای احتیاط بیشتر، قبل از اینکه قرارداد اصلی منعقد شود، یک دوره مقدماتی و پیش از انعقاد قرارداد درنظر بگیرید، تا به شناخت خوبی از همدیگر دست پیدا کنید.
2- نگارش ماده مربوط به طرفین قرارداد: پس از طی مرحله اول، اگر به این نتیجه رسیدید که شراکت با طرف مقابل برای شما مفید است به سراغ نگارش ماده مربوط به طرفین قرارداد بروید و تمام اطلاعات طرف مقابل را تا جایی که ممکن است یادداشت کنید.

موضوع قرارداد

در این بند طرفین قرارداد به تفصیل درباره کسب‌وکاری که قصد مشارکت در آن را دارند، توضیح داده و محدوده مشارکت و قلمرویی که می‌خواهند در آن همکاری و شراکت داشته باشند را به روشنی تبیین می‌کنند.

چگونگی تأمین سرمایه و تقویم آورده‌ها

سرمایه‌ای که صاحبان کسب‌وکار می‌خواهند در شروع کار یا بعدها در ادامه مسیر به فعالیت اقتصادی مشترک‌شان اختصاص دهند از دو حالت خارج نیست، یا نقد است و یا غیرنقد یعنی پول یا اموال دیگری غیر از پول. در مورد اینکه آیا هر نوع مال غیرنقدی می‌تواند آورده محسوب شود یا نه لازم به ذکر است که اساساً چیزهایی می‌توانند به عنوان آورده اشخاص لحاظ شوند که قابلیت بازپرداخت بدهی‌ها از محل آن‌ها وجود داشته باشد و طلبکاران بتوانند از طریق آن‌ها مطالبات خودشان را وصول کنند. از همه مهم‌تر این است که این نوع از آورده‌ها نباید خلاف قانون و نظم عمومی باشند به همین دلیل اموری مثل شهرت شخصی، اعتبار، ارتباطات، نفوذ در میان مقامات دولتی یا سیاسی و ... را نمی‌توان به عنوان آورده لحاظ کرد ولی مواردی مانند تجهیزات، ساختمان، اموال فکری مثل علامت تجاری و پتنت یا همان ورقه اختراع و ... آورده غیرنقدی محسوب می‌شوند. بعد از مشخص شدن نحوه تأمین سرمایه با چند سؤال مهم روبرو می‌شویم و آن این است که اگر آورده‌های شرکا غیرپولی باشد هر یک از این اموال چقدر ارزش اقتصادی دارند؟ چگونه باید این اموال را قیمت‌گذاری نمود؟ آیا از لحاظ قانونی دارای فرایند خاصی است یا شرکا می‌توانند با توافق با یکدیگر ارزش آن‌ها را مشخص کنند؟ در پاسخ باید بگوییم در هنگام تنظیم قرارداد هم‌بنیانگذاران و قبل از اینکه شرکا بخواهند مبادرت به تأسیس شرکت تجاری نماید، این مسئله تابع اراده شرکاست و آن‌ها می‌توانند آورده‌‌‌ها را به هر قیمتی که صلاح می‌دانند قیمت‌گذاری نمایند اما باید به نکته دقت کنند که اگر این قیمت را بالاتر از حد متعارف تعیین کنند هر چند این امر به نفع کسی است که آن آورده را به شراکت وارد کرده اما به ضرر سایر شرکاست چون‌ مقدار سهم آن‌ها پایین می‌آید به عنوان مثال اگر 4 نفر بخواهند یک قرارداد مشارکت تنظیم کنند و 3 نفر از آن‌ها مجموعاً 30 میلیون تومان وجه نقد به شراکت وارد کنند و نفر دیگر علامت تجاری خودش را به عنوان یک آورده غیرنقدی معرفی کرده و شرکا آن را به مبلغ 70 میلیون تومان ارزش‌گذاری کنند، این فرد 70 درصد سهم خواهد داشت و آن 3 نفر مجموعاً 30 درصد در پروژه سهیم خواهند شد. اما اگر شرکا بخواهند در قالب یک شرکت تجاری آورده‌های غیرنقد را ارزش‌گذاری کنند با یکسری محدودیت‌های قانونی در خصوص نحوه ارزش‌گذاری مواجه می‌شوند که این محدودیت‌ها در مورد شرکت‌های سهامی خاص در مواد 76 الی 78 لایحه اصلاحی قانون تجارت و در مورد شرکت بامسئولیت محدود در ماده 97 قانون تجارت بیان شده است و همچنین در مورد سایر شرکت‌ها نیز در مواد مربوطه به این امر تصریح شده است که در هنگام تأسیس شرکت تجاری باید مورد توجه مؤسسین قرار بگیرد.

میزان مالکیت هر شریک

در این قسمت باید مشخص گردد مالکیتی که هر یک از مؤسسین کسب‌وکار دارند چقدر است؟ به هر کس چند درصد سهم تعلق می‌گیرد؟ و مالکیت مادی و معنوی پروژه برای چه کسی است؟ آنچه در این بند از اهمیت زیادی برخوردار است توجه به این نکته است که در بحث مالکیت معنوی یک اثر، حقوق غیرمادی اثر الزاماً اختصاص به پدیدآورنده آن دارد و قابل انتقال به دیگران نیست، درحالیکه مالکیت مادی می‌تواند به اشخاص دیگری منتقل شود و هیچ بحثی در خصوص شراکت در اموال مادی وجود ندارد و حتی ممکن است که اموال مادی به صورت مجانی به دیگران واگذار شود. به عنوان مثال اگر موضوع پروژه تألیف یک سری کتا‌ب‌های آموزشی باشد، نویسنده این کتاب‌ها می‌تواند حقوق مادی مربوط به آن‌ها مثل حق بر انتشار، حق التالیف، عرضه و فروش یا حتی امتیاز کلی کتاب و ... را به دیگر اعضای تیم واگذار کند اما عنوان نویسنده بودن قابل انتقال به غیر نیست و نمی‌توان نام شخص دیگری غیر از نویسنده را بر روی کتاب قید کرد.

شرح وظایف هر یک از طرفین

همانطور که از نام این قرارداد پیداست، گروهی از افراد برای رسیدن به یک هدف مشخص، تیمی تشکیل می‌دهند و هر یک از اعضای این تیم نقشی بر عهده می‌گیرند تا بتوانند ایده خود را به یک کسب‌وکار تبدیل کنند. آنچه مهم‌ است این است که آیا اساسا اعضای تیم روحیه کار تیمی دارند یا نه؟ در تیم‌سازی استارتاپی باید تخصص‌های مختلفی که نیاز است را شناسایی کرده و اشخاص را بر اساس این تخصص‌های مختلف جذب نمود تا بتوانند مکمل همدیگر باشند. در عین این حال لازم است نوعی قابلیت تفاهم هم بین اعضای گروه وجود داشته باشد یعنی یکسری اصول اعتقادی و اخلاقی مشترک داشته باشند تا با مشکلات کمتری مواجه شوند. به همین دلیل پس از آگاهی پیدا کردن به ویژگی‌ها و تخصص‌های هر یک از اعضا، باید اقدامات لازم تعیین شود، سپس به شرح وظایف پرداخته و در مرحله بعد کارها بین اعضای گروه تقسیم ‌شود و هریک از تعهدات، بنا به توافقی که بین اعضا صورت می‌گیرد و مصالحی که وجود دارد بر عهده یکی از اشخاص گروه قرار ‌گیرد.

نحوه تقسیم سود و زیان

در این بند باید تعیین شود که اگر استارتاپ در آینده، منتج به سود یا زیانی شود به چه نحوی بین شرکا تقسیم خواهد شد و سهم هر یك از شرکا در این سود و زیان احتمالی چقدر است؟ سؤالی که ممکن است در اینجا مطرح شود این است که اگر شرکا در این زمینه به توافق نرسیده و در قرارداد فیمابین خود در مورد آن تصمیم‌گیری نکنند تکلیف چیست؟ در پاسخ باید بگوییم که در صورت سکوت قرارداد در این زمینه، میزان سود هر یك از شرکا تابع میزان مالکیت او خواهد بود.

افزایش سرمایه

هر کسب‌وکاری با یک سرمایه اولیه راه‌اندازی می‌شود اما در ادامه مسیر و به تناسب پیشرفتی که در کار حاصل می‌شود ممکن است مجدداً نیاز به تأمین سرمایه داشته باشد، پس باید مشخص شود که سرمایه موردنیاز برای ادامه فعالیت استارتاپ چگونه تأمین خواهد شد؟ آیا شرکا به نسبت آورده خود سرمایه جدید را تأمین خواهند کرد یا اینکه برای تأمین منابع مالی پروژه از اشخاص ثالث کمک خواهند گرفت؟ اگر یکی از اعضا در بحث تأمین منابع مالی مشارکت نکرد چه اتفاقی خواهد افتاد؟

تعیین سمت هر یک از اعضاء و نحوه اتخاذ تصمیمات

در اینجا باید مشخص ‌شود که هر یک از اعضای تیم چه سمتی دارند؟ تصمیمات اساسی چگونه باید اتخاذ شوند؟ رأی گیری در موضوعات مختلف به چه نحو است؟ مدیریت تیم بر عهده چه کسی خواهد بود؟ اگر برای رفع نیازهای استارتاپ نیاز به برقراری ارتباط با اشخاص ثالث باشد چه شخصی از بین اعضای گروه می‌تواند آن قرارداد را امضاء کند؟ آیا انعقاد قرارداد مذکور مستلزم آن است که همه اشخاص حاضر در استارتاپ قرارداد را امضاء کنند یا اینکه کلیه اعضای تیم می‌توانند به یک یا چند شخص نمایندگی بدهند تا از جانب آن‌ها قرارداد را امضاء کنند؟

نحوه تنظیم و ثبت صورتجلسات

اعضای تیم معمولاً برای بررسی میزان پیشرفت کارها، تصمیماتی که در هر مرحله از پروژه باید اتخاذ شود، اطلاع از نتایجی که تا به اینجای کار حاصل شده و احیاناً برای تأمین سرمایه جدید جهت پیشبرد اهداف استارتاپ و ... به صورت دوره ای در زمان و مکان مشخصی اقدام به برگزاری جسله می‌کنند. در هر جلسه‌ای که مؤسسین یک استارتاپ دور هم جمع می‌شوند ممکن است یک یا چند دستور جلسه وجود داشته باشد که مؤسسین به بررسی آن‌ها پرداخته و در خصوص هر یک از این دستورات تصمیماتی اتخاذ می‌کنند. در اینجا بدون اینکه برای ثبت صورتجلسات به تشریفات خاصی مانند تشریفات حاکم بر ثبت صورتجلسات شرکت‌های تجاری نیاز باشد، نظراتی را که هر یک از مؤسسین بیان کرده‌اند و خلاصه‌ای از مذاکرات و تصمیمات نهایی‌ای که اتخاذ شده است ثبت و ضبط می‌شود. تعیین نحوه ثبت و نگهداری صورتجلسات در یک بند جداگانه از این حیث حائز اهمیت است که در آینده می‌تواند به لحاظ مدیریتی و حقوقی منشأ آثار گردد.

امکان تعدیل سهام

در شروع راه‌اندازی هر کسب‌وکاری یک میزان سهام برای هر یک از اعضا تعیین می‌شود اما بعد از گذشت مدتی از شروع کسب‌وکار و آغاز فعالیت جدی آن، ممکن است برخی از اشخاص به تعهدات خودشان عمل نکنند مثلا در بحث تزریق مجدد سرمایه به استارتاپ شراکت نکنند، در این صورت تعادل بین میزان تعهدات اعضا و میزان سهم آن‌ها برهم می‌خورد و مقدار سهمی که در ابتدای راه برای اشخاص تعیین شده بود در ادامه راه منصفانه نخواهد بود زیرا فرد تعهدات خودش را زیر پاگذاشته و مستحق مقدار سهم تعیین شده در زمان شروع کسب‌وکار نیست. پس باید مکانیزمی برای متعادل کردن میزان سهام اشخاص پیش بینی شود تا در صورت بروز چنین مواردی، معیارهایی برای تعدیل سهام وجود داشته باشد.

نقل‌وانتقال حقوق و تعهدات

در این بند باید به یکسری سؤالاتی که در زمینه امکان واگذاری حقوق و تکالیف اعضا هست پاسخ داده شود به عنوان مثال آیا اساساً هر یک از شرکای استارتاپ امکان واگذاری حقوق و تعهدات خود به یکدیگر یا به اشخاص ثالثی خارج از استارتاپ را دارند؟ اگر یک شخص جدیدی بخواهد وارد استارتاپ شود، ورود او تابع چه ضوابطی خواهد بود ؟ اگر یکی از شرکا بخواهد از استارتاپ خارج شده و حقوق و تکالیفش را به دیگران واگذار کند، شرایط این واگذاری چه خواهد بود؟ و ...

شرط محرمانگی

طبق این شرط، مقرراتی برای حفاظت از اطلاعات محرمانه کسب‌وکار و عدم افشای آن‌ها وضع می‌شود و علت آن هم این است که اشخاص حاضر در استارتاپ از قبیل سرمایه‌گذاران، کارکنان و … ملزم به حفظ اسرار و اطلاعات اموری که به آن‌ها محول شده است می‌باشند و باید متعهد گردند که اسرار کاری را فاش نکنند. البته لازم به ذکر است که این تعهد به رازداری می‌تواند به صورت یک شرط ضمن عقد بیاید یا در قالب یک موافقت‌نامه مستقل تنظیم و پیوست قرارداد گردد.

شرط عدم رقابت

نقطه شروع یک کسب‌وکار نوپا، ایده‌ای است که از جانب یکی از اعضای تیم مطرح می‌شود و وقتی شخص صاحب ایده آن را با سایرین به اشتراک می‌گذارد و بر مبنای آن کسب‌وکاری شکل می‌گیرد اطلاعات و روش هایی که شخص صاحب ایده به آن‌ها دست یافته در اختیار سایر اعضای تیم هم قرار می‌گیرد. شاید در ابتدای شروع کسب‌وکار اعضا به اهمیت این مسئله توجه چندانی نداشته باشند اما بعد از مدتی که این ایده به درآمدزایی و کسب سود می‌انجامد ممکن سایر اعضا وسوسه شوند تا این ایده را به تنهایی اجرا کرده و برای خود منفعتی کسب کنند. به همین دلیل در این بند تصریح می‌شود که اگر یکی از شرکا به هر دلیلی از قرارداد مشارکت جدا شد تا مدتی که در قرارداد معین شده است نتواند مستقلاً همین ایده را پیاده کند و کسب‌وکاری مانند این کسب‌و‌کار را راه‌اندازی کند یا در تیم‌هایی که مشابه این فعالیت را انجام می‌دهند، به فعالیت بپردازد. عدم درج این شرط در قرارداد، زمینه راه‌اندازی کسب‌وکاری موازی با این مشارکت را فراهم کرده و می‌تواند ضررهای جبران‌ناپذیری برای استارتاپ به همراه داشته باشد.

ضوابط تأسیس شرکت تجاری بر مبنای قرارداد

اکثر استارتاپ‌ها در ابتدای کار بر مبنای یک قرارداد شروع به فعالیت می‌کنند اما در صورتی که اعضای تیم قصد گسترش فعالیت‌های خود در آینده را داشته باشند و بخواهند کسب‌وکار خودشان را از طریق ثبت شرکت تجاری که دارای یک شخصیت حقوقی مستقل است پیگیری کنند، باید شرایط تأسیس شرکت تجاری را در قرارداد فیمابین خود پیش‌بینی کنند. بنابراین لازم است در وهله اول مشخص شود که آیا اساساً طرفین در آینده نزدیک و یا در یک زمان مشخص، قصد تأسیس یک شرکت تجاری را دارند یا خیر؟ و اگر قصد داشتند شرکتی ثبت کنند شرایط تأسیس این شرکت چه خواهد بود؟ وضعیت شرکا بعد از ورود به شرکت تجاری چگونه خواهد بود؟ بعد از اینکه وارد شرکت شدند و اساسنامه شرکت را تصویب کردند، سرنوشت این قرارداد فعلی چه خواهد شد؟ پس از ثبت شرکت اصولاً اداره شرکت تابع اساسنامه آن است، حال اگر بین مفاد اساسنامه شرکت و این قرارداد که مبنای تأسیس شرکت است، تعارضی وجود داشته باشد این تعارض چگونه برطرف خواهد شد؟

انحلال مشارکت یا خروج شریک بدون انحلال و آثار آن

در این قسمت باید موضوع انحلال و خروج یکی از شرکا را پیش‌بینی کرد. اگر یکی از شرکا بخواهد استارتاپ را ترک کند، آیا اساساً چنین امکانی برای او وجود دارد؟ این اقدام او چه تبعاتی دارد؟ آیا خروج او بر میزان سهم دیگران مؤثر است؟ در چه صورتی این مشارکت، منحل خواهد شد؟ انحلال استارتاپ چه آثاری دارد؟ ممکن است استارتاپ به یکسری دستاوردهایی هر چند ناقص رسیده باشد اما بالاخره باید مشخص گردد که مالکیت بر این دستاوردها به چه کسی تعلق دارد. به همین دلیل علاوه بر توجه به موضوع انحلال و خروج باید آثار آن را هم پیش‌بینی کرد و مشخص نمود که حقوق و تکایف شرکا نسبت به اموال، بدهی ها و ... چه خواهد بود؟

ضمانت اجراها

همانطور که در بالا گفته شد هر یک از اعضای تیم تکالیفی دارند و باید به وظایفی که به آن‌ها محول شده است عمل کنند، اما صرف تعیین وظایف بدون قرار دادن ضمانت اجرا، باعث می‌شود که اعضا در انجام کارهایی که به آن‌ها سپرده شده جدیت لازم را نداشته باشند و بعضاً تعهدات ناشی از قرارداد را نقض کنند، در این صورت چه اتفاقی می‌افتد؟ باید با شخص متخلف چه برخوردی شود؟ مثلاً اگر یکی از اشخاص تیم استارتاپی، عملاً استارتاپ را ترک کند در حالی که عدم امکان خروج شریک برای یک مدت معین در قرارداد پیش بینی شده است، آیا می‌توان سهم او را به نفع دیگر اعضا ضبط کرد یا این سهم همچنان به او تعلق دارد؟

نحوه مدیریت کردن ادعا

در اینجا منظور از مدیریت ادعا، ادعاهایی است که طرفین قرارداد بر علیه یکدیگر مطرح می‌کنند و باید با تعیین زمان و قرار دادن شرایط خاص، سازوکاری برای طرح ادعا علیه خود طراحی کنند و بدین صورت ادعاها را مدیریت کنند به عنوان مثال، اگر طرفین قرارداد مجری ساخت یک نرم‌افزار هستند باید در قرارداد ذکر کنند که در صورت وجود هرگونه نقص در این نرم‌افزار، کارفرما باید حداکثر ظرف یک ماه، نواقص را به صورت مکتوب به مجری ابلاغ کند، وگرنه عدم اعلام کتبی نواقص در این مدت، به منزله رضایت کارفرما و تایید عملکرد طرف قرارداد بوده و ادعایی که بعد از این تاریخ از سوی کارفرما مطرح شود، پذیرفته نیست.

حل‌وفصل اختلافات

ممکن است در این مشارکت همه چیز طبق توافقاتی که طرفین کرده‌اند پیش نرود و در مسیر خود با اختلاف بین اعضا مواجه شود، در این صورت، این اختلاف چگونه حل‌وفصل خواهد شد؟ پیشنهاد ما این است که در این قسمت فرد معتبری به عنوان داور برای حل اختلافات انتخاب شود تا در زمان بروز اختلاف، بین شرکا داوری کرده و رأی دهد و این رای هم مانند رای قاضی دادگاه قابلیت اجرایی دارد، هرچند می‌توان دادگاه را نیز به عنوان مرجع حل اختلافات انتخاب کرد اما با توجه به طولانی بودن مدت رسیدگی در دادگاه، از بین رفتن حالت دوستی بین طرفین و سخت شدن ادامه کار استارتاپ، شیوه مراجعه به محاکم، شیوه مطلوبی نیست و اگر طرفین به دنبال سرعت بخشیدن در رفع اختلافات فیمابین خود هستند، مناسب‌ترین راه آن است که داوری را با ذکر نام در قرارداد، معین کنند تا اگر اختلافاتی ایجاد شد به روشی مسالمت آمیز و بدون اینکه کدورتی بین طرفین پیش بیاید، حل شود تا ضمن حفظ استارتاپ، امکان ادامه همکاری بین طرفین هم از بین نرود.

اقامتگاه و مکاتبات

این بند ناظر به ذکر اقامتگاه مؤسسین یا اشخاص حاضر در استارتاپ است و نحوه مکاتبات شرکا با یکدیگر در آن مشخص خواهد شد. همچنین تصریح به ایمیل و فکس یا سایر وسایل ارتباط الکترونیکی برای برقراری ارتباط بین طرفین، از اهمیت برخوردار است و می‌تواند دارای آثار حقوقی ‌باشد.

اسناد و مدارک پیوست

هر یک از شرکا باید تصویر مدارک شناسایی مانند شناسنامه و کارت ملی خود را ضمیمه قرارداد کند. طرح توجیهی هم به باید به عنوان یکی از ضمایم به امضای اعضای مشارکت رسیده و پیوست قرارداد شود. یکی دیگر از ضمایم، اسنادی است که نشان‌دهنده مالکیت افراد بر آورده آن‌هاست. یکی از این آورده‌ها ممکن است اختراع باشد که باید اسناد مالکیت یعنی ورقه اختراع پیوست گردد. یا یکی از افراد ممکن است قبلا یک شرکت یا یک علامت تجاری یا یک دامنه‌ اینترنتی را به نام خود ثبت کرده باشد، که در این صورت باید مدارکی دال بر اینکه چنین مالکیتی وجود دارد را ارائه کند.

تعداد نسخه‌های قرارداد

تاریخ قرارداد، تعداد مواد، تعداد صفحات و نسخه‌های قرارداد در این قسمت بیان می‌شود.

مدت زمان قرارداد

 مسئله تعیین مدت در همه‌ قراردادها یک فاکتور مهم است، زیرا اگر زمان به طور دقیق معین نشود، کارها بر طبق برنامه پیش نمی‌رود و این امر می‌تواند زمینه اختلافات بعدی شرکا را فراهم کند. بنابراین بهتر است برای انجام کارهای تصریح شده در طرح کسب‌کار یا همان business plan ، یک برنامه‌ زمانی مشخص تعیین شود و معلوم گردد که در مدت‌های تعیین شده قرار است چه مقدار از کار پیشرفت کند تا میزان سود و ضرر طرفین هم قابل تعیین باشد.
مجموع این بندهایی که مطرح شد باید در قرارداد‌های تیم‌سازی استارتاپی مورد توجه قرار بگیرند و مؤسسین باید در این موارد با یکدیگر به توافق برسند. هرچند برای موفقیت یک استارتاپ سرعت بسیار مهم است چراکه عمر بسیاری از ایده‌ها کوتاه‌ است و اگر سریع اقدام نشود دیگران ممکن است آن ایده را اجرایی کرده و استارتاپ موردنظر موضوعیت خودش را از دست بدهد. به همین خاطر ضمن اینکه تاکیدی بر روی تشریفاتی کردن این مراحل یا توجه طولانی مدت به این موضوعات نداریم اما پیشنهاد ما این است که اعضای تیم در شروع فعالیت این موضوعات را هم در جلسات بین خود مطرح کرده و زمانی که به یک جمع بندی رسیدند، آن را در قالب یک قرارداد مکتوب درآوردند تا در ادامه مسیر با مشکلات کمتری مواجه شوند.

در بحث پیرامون این مقاله شرکت کنید!

ارسال دیدگاه
ارسال به:
تیم تحریریه دادتیم
این مقاله به کوشش فرشته گوهری و دیگر اعضای تیم تولید محتوای دادتیم تولید شده است. تک‌تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در بهبود کیفیت وب فارسی داشته باشیم.

پیشنهاد میکنیم این مقالات را هم بخوانید

...
مدیریت شرکت

ثبت تغییرات شرکت


زمان مطالعه: 6 دقیقه

مطالعه درس
...
راه‌اندازی کسب‌وکار

مجوزهای موردنیاز یک کسب‌وکار


زمان مطالعه: 8 دقیقه

مطالعه درس

خبرنامه دادتیم

با عضویت در خبرنامه، هر هفته یک ایمیل مفید در زمینه حقوق کسب و کار دریافت کنید

0 دیدگاه

در بحث پیرامون این مقاله شرکت کنید!

در بحث پیرامون این مقاله شرکت کنید!